ભાસ્કરા I (600 - 680)
ભાસ્કરા | Bhaskara-I (600 - 680)
ભાસ્કર 7મી સદીના ભારતીય ગણિતશાસ્ત્રી હતા, કદાચ ઈ.સ. 600-c.680. ભાસ્કરના જીવન વિશે બહુ ઓછું જાણીતું છે. તેમનો જન્મ ગુજરાતના સૌરાષ્ટ્ર નજીક થયો હોવાનું કહેવાય છે અને આંધ્ર પ્રદેશ, ભારતના અશ્માકામાં તેમનું અવસાન થયું હતું. તેમના પિતાએ તેમને ખગોળશાસ્ત્રમાં શિક્ષણ આપ્યું હતું. ભાસ્કરને આર્યભટ્ટ I ના અનુયાયી અને આર્યભટ્ટની ખગોળશાસ્ત્રની શાળાના સૌથી પ્રખ્યાત વિદ્વાનોમાંના એક ગણવામાં આવે છે.
ભાસ્કરે મહાભાસ્કરિય (ભાસ્કરનું મહાન પુસ્તક) અને લગુભાસ્કરિયા (ભાસ્કરનું નાનું પુસ્તક) એમ બે ખંડ લખ્યા. તેમણે આર્યભટ્ટના કાર્ય પર એક ભાષ્ય પણ લખ્યું હતું જેને હું આર્યભટીયભાસ્ય કહે છે. મહાભાસ્કર્યમાં ગાણિતિક ખગોળશાસ્ત્ર સાથે સંકળાયેલા આઠ પ્રકરણોનો સમાવેશ થાય છે. ભાસ્કર જે ફોર્મ્યુલા આપે છે તે અવિશ્વસનીય રીતે સચોટ છે અને ફોર્મ્યુલાનો ઉપયોગ મહત્તમ એક ટકા કરતા ઓછી ભૂલ તરફ દોરી જાય છે. સૂત્ર છે:
Sine x = 16x ( ð – x ) / [ 5 ð2 – 4x ( ð – x) ]
